Zo op het eerste gezicht hebben we hier een prachtig voorbeeld van een vlag-en-ladingprobleem, en wel in een speciale vorm, hoewel helaas niet uitzonderlijk: de titel van het boek dekt de inhoud niet. Als je de rest van deze site een beetje volgt weet je dat ik een boontje heb voor vereenvoudiging; de tekst "remove complexity" is dus al voldoende om mij te triggeren. Maar ik kom andermaal bedrogen uit.

Het boek heeft een inleiding en tien hoofdstukken, die elk beginnen met een uitspraak van een bekende persoon. Elk hoofdstuk eindigt met "enkele simpele gedachten" in een kadertje. Altijd handig zo'n samenvatting, zeker als ze de boektitel een beetje verantwoorden, maar dat doen ze niet, want de meeste gedachten zijn niet bepaald simpel.

Simple Thinking

Inleiding

E. F. Schumacher: "Elke intelligente gek kan dingen groter, complexer en geweldiger maken. Het vergt een vleugje genialiteit, en veel moed, om het omgekeerde te doen". OK, ik ben mee.

De eerste paragraaf vergelijkt "een kop koffie" met de twee regels lange naam van een bepaalde koffie bij Starbucks. Aha, een goed begin, denk ik dan, maar het draait anders uit. De laatste paragraaf komt hierop neer: we moeten ons weer verwonderen, nieuwsgierig zijn, verkennen en risico's nemen, om ons potentieel te benutten en meer succes in het leven te ervaren. Weg eenvoud. Het thema "kindertijd als referentie" blijkt ook in de volgende hoofdstukken terug te komen, en is een constante in het boek (de auteur was oorspronkelijk leraar). Op dit punt is onduidelijk wat dit te maken heeft met "simple thinking". Bovendien mag ik hopen dat "simple" niet op "thinking" slaat, vermits simpel denken doorgaans net veel complexiteit veroorzaakt. Dingen simpel houden vergt doordenken.

1 – Het kind

Groucho Marx: "Een kind van vijf zou dit begrijpen. Laat iemand een kind van vijf halen".

Enkele opmerkelijke uitspraken in dit hoofdstuk:
– Het plezier van jonge kinderen is dat ze niet weten dat ze moeten slim zijn, of belangrijker nog, gelijk hebben. Zij houden gewoon van zijn, doen en denken, vragen en vertellen.
– Het idee dat alles wat we doen van waarde moet zijn voor anderen wordt een hoofdthema in onze manier van leven.
De rest van het hoofdstuk ligt in dezelfde lijn: in onze jeugd was het leven simpeler, en als volwassenen moeten we veel te veel. De "simpele gedachten" achteraan zijn te vrijblijvend om iets zinnigs over te zeggen.

2 – Geïnteresseerd?

Walt Disney: "We blijven vooruitgaan, en nieuwe deuren openen en nieuwe dingen doen, omdat we benieuwd zijn, en nieuwsgierigheid blijft ons leiden over nieuwe paden".

Opnieuw dat thema: kinderen leren snel, maar dat mindert met de jaren. Ze zijn beter in creatieve oplossingen. Later zijn functionaliteit en logica de drijfveer; dat houdt ons veilig, maar het belemmert het ontdekken, het uitdagen en experimenteren, wat nochtans belangrijk is om succes te hebben. IQ en EQ zijn bekend, maar CQ (curiositeitsquotiënt; moet dan echt alles in cijfers gegoten worden?) "wordt veel minder onderzocht". Wat volgt lijkt mij typisch voor dit boek, en voor veel andere in dit genre; eerst enkele positief geachte eigenschappen verzamelen onder een conceptueel quotiënt, dan alle positieve gevolgen toewijzen aan dat quotiënt, en zelfs nagaan hoe we dat kunnen verhogen om meer succes te krijgen. Op die manier wordt succes (wat dat ook moge zijn) losgekoppeld van de eigenschappen die dat kunnen genereren. Weinig waardevol in de realiteit, maar misschien wel om een boek vol te krijgen. In de rest van het hoofdstuk heel wat hele en halve waarheden, leesbaar en begrijpelijk maar niet noodzakelijk nuttig. En het verband met eenvoud lijkt verder weg dan ooit.

De "simpele gedachten" aan het einde:
– Wees niet geïntimideerd door de mening van anderen over wat jij interessant zou moeten vinden. Vertrouw op je instincten en kijk waar je interesse je brengt.
– Onthoud dat het OK is  iets niet te weten, of toe te geven dat je iets niet begrijpt.
– Houd een open geest; nieuwsgierige mensen zijn altijd bereid hun eigen denken en experimenteren uit te dagen.
– Neem niet alles aan als normaal; wees als kinderen en blijf je afvragen waarom of hoe dingen werken.
– Neem het woord "waarom" weer op in je gewone woordenschat, en niet alleen als iets verkeerd gaat. Stel elke dag iets in vraag. Nieuwsgierigheid moet een gewoonte zijn.
– Spendeer tijd met mensen die willen leren en vragen stellen.
– Onthoud dat er niet altijd een juist antwoord moet zijn.
– Tenslotte, geniet van het leven. Het klinkt eenvoudig en logisch, maar ik vrees dat sommigen veel te lang enkel proberen te overleven.
Ik probeer nog een verband te vinden tussen "simpel" en wat ik lees in deze hoofdstukken en in de simpele gedachten (die blijkbaar toch niet bedoeld zijn als samenvatting), maar het lukt mij niet. Een verband met "remove complexity" of zelfs met "simple thinking" is ver te zoeken.

Heeft het wel zin om hiermee door te gaan? Ik probeer nog één hoofdstuk.

3 – Problemen?

Socrates: "To find yourself, think for yourself".

Het lukt zelfs niet. Ik krijg er geen greep op. Ik heb zelfs geen idee met welke ingesteldheid dit boek wél te lezen valt. De "simpele gedachten" helpen ook weer niet:
– Wat gebeurde er met je dromen en aspiraties? Herleef ze.
– Observeer hoe en wanneer je het woord "maar" gebruikt. Starend, uitkijkend naar de kans om indruk te maken wanneer dat woord valt.
– Projecteer je problemen op anderen? Probeer de controle te houden, zie jezelf niet als een slachtoffer.
– Vier een opgelost probleem; het is de weg naar zelfsturing.

Zinloos, dit. Met vereenvouding of complexiteit heeft dit niets te maken. En het is niet eens duidelijk waar het dan wel mee te maken heeft. Als zelfmanagementgids lijkt het mij ook niet geslaagd, wegens veel te chaotisch. De titels van de hoofdstukken overlappen elkaar ruim, waardoor de structuur, die aanvankelijk wel aantrekkelijk oogt, vervaagt als in een dichte mist. Allerlei potentieel interessante onderwerpen worden her en der aangeraakt, maar niet of veel te oppervlakkig behandeld. De auteur was misschien beter leraar gebleven.

Basale fout?

Het boek heet "Simple thinking – How to remove complexity from life and work", maar de inhoud gaat over iets anders. Dit is een dik vlag-en-ladingprobleem. Waarom doet de auteur dit? Ik kan alleen vermoeden dat hij de aantrekkingskracht van het onderwerp "vereenvoudiging", als remedie tegen de complexiteit in de maatschappij, gebruikt om mensen het boek te doen kopen. In de eerste paragraaf van de inleiding, die allicht door veel kandidaat-kopers gelezen wordt, lijkt het nog even te gaan over eenvoud, maar daarna niet meer. Ik zie geen andere reden. Niet echt proper.

Is dat erg? Ja. Waarom, behalve om het weggegooid geld? Hierom: lezers die het boek wel goed vinden gaan de inhoud koppelen aan de titel "Simple thinking", en gaan daardoor aan die term een betekenis hechten die helemaal niet klopt. Als dié mensen daarover vervolgens praten met anderen, die wellicht een andere visie hebben op "simple thinking", dan ontstaan er geheid misverstanden waarvan niemand weet waar ze vandaan komen. In dat opzicht is het zeer spijtig dat zo'n boek bestaat. Of we een systeem willen dat dergelijke problemen vermijdt is dan weer een andere vraag…